1- انجام موضوع شرکت / ممتنع شدن انجام موضوع شرکت
شرکت‌های تجاری برای انجام هدفی خاص یا اهدافی مرتبط تشکیل می‌شوند و بر اساس قانون به هنگام تشکیل شرکت باید موضوع فعالیت آن در اساسنامه شرکت با صراحت ذکر شود. بر اساس ماده ۱۹۹ لایحه اصلاحی قانون تجارت هر زمان که شرکتی برای انجام یک موضوع و هدفس خاص تشکیل شود و ماموریت خود را به سرانجام برساند شرکت منحل می‌شود. از طرفی دیگر اگر هدف و موضوعی که شرکت به سبب آن تشکیل شده است غیر ممکن شود ادامه حیات آن شرکت امکان پذیر نمی‌باشد.
غیر ممکن بودن فعالیت شرکت می‌تواند دلایل متفاوتی داشتته باشد اعم از اموری که از پیش بینی اشخاص متعارف خارج است ، و یا دلایل عملی مربوط به خود شرکت می‌باشد.
عموما ناممکن شدن موضوع شرکت را باید در حکم قوه قاهره دانست. راهی که در این خصوص برای جلوگیری از انحلال قابل تصور است امکان تغییر موضوع فعالیت شرکت در اساسنامه می‌باشد که اگرچه به طور واضح در قانون به آن پرداخته نشده است ولی با توجه به این موضوع که در ارتباط با مدت شرکت چنین اختیاری در نظر گرفته شده است و از لحاظ منافع اقتصادی نیز اتخاذ عملکردی که اراده معقول را به رسمیت بشناسد پذیرفتنی‌تر از حکم به انحلال است بنابراین می‌توان با وحدت ملاک تغییر موضوع فعالیت شرکت را امکان پذیر دانست.
۲- انقضا مدت در فرضی که شرکت برای مدت معین تشکیل شده است
یکی از مهمترین عناصر تشکیل شرکت ، مدت آن می‌باشد به همین علت در تمامی اسناد و مدارک تشکیل شرکت باید مدت فعالیت آن ذکر شود که البته می‌توان به هنگام تشکیل شرکت را برای یک مدت زمان نامحدود سامان داد.
اگر بر اساس اساسنامه، شرکت برای یک دوره تشکیل شود و قبل از تمام شدن مهلت آن تمدید نشود شرکت منحل می‌شود. در این حالت انحلال به صورت خود به خود و قهری اتفاق میفتد و تشکیل مجمع عمومی نیز فقط به علت تعیین و ترتیب دادن تشریفات انحلال و تصفیه می‌باشد.
بر اساس ماده ۱۹۹ لایحه اصلاحی قانون تجارت اگر قبل از پایان یافتن مدتی که شرکت در آن تشکیل شده است از سوی اشخاص صلاحیت دار تصمیمی مبنی بر تمدید مهلت فعالیت شرکت اتخاذ نشود نیز شرکت منحل می‌شود.
۳- ورشکستگی
اشخاص حقوقی از جمله شرکت‌های بازرگانی اگر نتوانند دیون خود را پرداخت کنند ورشکسته اعلام می‌شوند. یکی از دلایل انحلال قهری شرکت‌های تجاری ورشکستگی می‌باشد.
یکی از گسترده‌ترین ، سختگیرانه‌ترین و پیچیده‌ترین شیوه‌های انحلال شرکت‌های تجاری ، ورشکستگی است که البته تعداد زیادی از قواعدی که در خصوص آن وجود دارد نه تنها درمورد شرکت‌های بازرگانی بلکه در مورد تاجران نیز قابل اجرا می‌باشد.
۴- انحلال به حکم قطعی دادگاه
حکم قطعی دادگاهی که از صلاحیت کافی برای تصمیم انحلال شرکت داشته باشد نیز از جمله موارد خاتمه فعالیت شرکت محسوب می‌شود.
با تمام این وجود اگر علتی که دادگاه به موجب آن به انحلال شرکت حکم می‌کند مرتفع شود و چنین امکانی از سوی قانونگذار نیز پیش بینی شده باشد صدور حکم انحلال شرکت منتفی می‌شود. در موارد بسیاری صدور حکم قطعی به انحلال شرکت از سوی دادگاه به چشم می‌خورد که عبارتند از :
1. اگر یک سال بعد از تشکیل و ثبت شرکت اقدامی برای موضوع فعالیت آن صورت نگیرد.
2. برای مدت زمان بیش از یک سال فعالیت شکرت متوقف شده باشد‌
3. تصدی شرکت به کاری که جدای آن موضوعی است که برای آن تشکیل شده است.
4. زمانی که مجمع عمومی سالانه مطابق با زمانی که در اساسنامه برای ان مشخص شده برای رسیدگی به حساب مالی شرکت تشکیل نشود.
5. اگر برای مدت زمان بیشتراز ۶ ماه سمت مدیران بدون تصدی باقی بماند مشروط به این که عضو علی البدل نیز تعیین نشده باشد.
6. اگر نیمی از سرمایه شرکت سهامی به علت زیان‌های وارد شده از بین برود و سرمایه شرکت به میزانی که باقی مانده کاهش پیدا نکند و یا اینکه نوع شرکت تغییر نکند.
7. زمانی که در شرکت با مسئولیت محدود نیمی از سرمایه شرکت به علت ضرر‌های وارد شده از بین رفته باشد و یکی از شرکا درخواست انحلال کرده باشد و محکمه دلایل او را موجه تشخیص داده باشد و باقی شرکا حاضر نباشند سهمی را که در صورت انحلال به او تعلق می‌گیرد بپردازند و او را از شرکت خارج کنند.
8. فوت یا حجر احد از شرکا در شرکت با مسئولیت محدود ؛ اگر فوت یا حجر شریک به عنوان یکی از اسباب انحلال در اساسنامه شرکت با مسئولیت محدود پیش بینی شده باشد.
9. زمانی که به سبب عدم رعایت شرایط تشکیل شرکت ، نامشروع بودن موضوع فعالیت شرکت، عدم تأدیه سرمایه مورد نیاز در شرکت‌ها، نامشروع بودن جهت شرکت و … شرکت منتفی می‌شود . بطلان شرکت از سوی هر ذینفع می‌تواند تقاضا شود.